Allahdan utanıb, övrətimizi örtməliyikmi?

Ətraflı cavab

Bismilləh, Əlhəmdulilləh!

İnsandakı həya hissi fitridir. İnsanın vücudu necə ki, cürbəcür orqanlardan ibarətdir, iç dünyasında da sevgi, qorxu, həya, kədər, sevinc kimi bəzi hisslər, duyğular mövcuddur. Həya, utanma hissi də, yaradılış etibarı ilə Yaradan tərəfindən insanın içinə yerləşdirilmiş bir duyğudur. Bəzilərinin iddia etdiyi kimi sonradan təcrübə, kəşf ilə qazanılmış bir duyğu deyil, öyrətmə yolu ilə ötürülmür. Təlim, tərbiyə isə potensial, istedad olan bu duyğunu təlqin etməz,  nizam, istiqamət verər. Çox kiçik yaşlı uşaqlarda utanmasının üzə çıxması bunun sübutudur. 

İnsan ilk dəfə həya (övrət) yerinin açılıb, üzə çıxması ilə rastlaşarkən onun ilk reaksiyası öz üstünü örtmək oldu. Bəşəriyyətin atası və anası Hz. Adəm ilə Hz. Həvva Cənnətdə qadağan olunmuş ağacın meyvələrini yeyəndən sonra, onların övrət yeri üzə çıxdı. Bunu görən kimi onların edəcəyi ilk şey dərhal Cənnətdəki ağacların budaq və yarpaqlarını qopararaq həya yerlərinin üstünü örtmək, gizlətmək, pərdələmək oldu (İlk yaradılışda insanın həya yeri üzdə deyildi. Ya üstü dəri ilə örtülü idi, ya da gözə görünmürdü). 

“Şeytan (Adəmin və Həvvanın) örtülü, ayıb (övrət) yerlərini özlərinə göstərmək məqsədilə onlara vəsvəsə verib dedi... 

Rəbbimiz insanlarda həya, utanma, qısqanclıq, namus kimi xislətlər yaratmış, həyatda bunlarla əlaqədar rast gələcək, yaşanacaq hallardakı tələbatarı təmin edə bilmək üçün də hökmlər, əxlaq normaları endirmiş, lazım olan şeyləri və onlardan istifadəni öyrətmişdir. 

Paltar, evi örtəcək pərdələr, qapılar, otaqlar, binalar, açıq ərazidə ağaclar, dərə təpə, çuxurlar; bütün bunlar və bunlardan sipər və ya pərdə kimi istifadə insandakı həya ilə bağlı hisslərin tələbatını ödəməkdədir. Bunların içində paltar daima sahibini müşayiət etdiyi üçün xüsusi yer tutur. Həya yerlərinin örtülməsi və açılması onun vasitəsi ilə həyata keçirilir.  

Digər insanların görməsindən narahat olan, bunu qəbul etməyən paltar sahibi bunun qarşısını almaq üçün özünün və yaxınlarının, hətta yaşadığı məkanın, bəzi əşyalarının üstünü örtməsi təbiidir. Bu Allahın yaratdığı şeylər və insana təlqin etdiyi ağıl ilə onları paltar örtü halına gətirdiyi şeylərlə edilir.

Bura qədər qeyd edilənlər Uca Yaradanımızın bizi yaradarkən içimizə yerləşdirdiyi həya hissi, qısqanclıq, namus kimi fitri duyğuların var olmasını göstərir. İnsanın və yaxınlarının həya yerlərini digər insanların görməsindən utanması, qısqanması bunu qəbul etməməsi və bunun qarşısını almaq üçün istifadə etdyi paltar və digər örtü vasitələri də əsl qaynaqdan doğan təbii fəaliyyətlərdir.

İnsanların olmadığı tənha yerdə belə birinin paltarsız gəzməsi də hər hansı bir şəkildə insanı narahat edən haldır. Şəriətə gəldikdə, ümumiyyətlə bir paltar dəyişmə, tualet ehtiyacları, yuyunma, çimmə, intim yaxınlıq, yatmaq kimi zəruri səbəblər olmadığı halda çılpaq, paltarsız gəzmək uyğun bir şey deyil. Dinimizin gətirdiyi əxlaqi normalar tənha olduqda belə bir zərurət olmadan çılpaq gəzməyi xoş qarşılamır. 

Allahdan utanacaq əsas şey günahlar və sair işlərdir. Bu barədə hədislər gəlib. Fəqət burada söhbət örtünməkdən gedir və sizin suala (Yəni üzərimizdə paltar olmasa belə Rəbbimizə qarşı utanma hissi yaşamırıq?) cavab vardır. 

Baxmayaraq ki, Rəbimiz bizi hər zaman, hər yerdə hər halımızla görür, yenə də dinimizin gətirdiyi əxlaqi norma Allahdan utanmağı əmr edir. 

Hər şeyin doğrusunu Allah bilir.